Stanislaw Lem, bilimkurgu edebiyatı üzerinde kalıcı bir etki bırakan, dünyanın önde gelen bilimkurgu yazarlarından birisidir. Yazdığı kitaplar hem bilimin hem de felsefenin farklı yönleri üzerine eğilmiş ve onu dünya çapında, unutulmaz bir bilimkurgu ustası yapmıştır.
12 Eylül 1921’de Polonya‘nın Lviv kentinde dünyaya geldi Stanislaw Lem. İkinci Dünya Savaşı sırasında zorlu ve çalkantılı bir dönem geçirdi. Yahudi bir aileden geldiği için zorluklar yaşadı. Araba tamircisi olarak hayatını kazandı. Polonya Nazilerin işgalinden kurtulduktan sonra yarıda kalmış tıp eğitimini tamamladı. 27 Mart 2006’da hayata gözlerini yumdu.
Felsefe ile bilimi ustaca harmanlamayı başaran Lem’in eserlerinde mizah duygusu da oldukça gelişkindir. Bilimkurgu edebiyatına felsefi bir yön kazandıran nadir yazarlardan biridir. Bilimkurgunun ciddi bir edebiyat türü olarak ele alınmaya başlanmasında katkısı büyüktür.
Stanislaw Lem Eserleri
En ünlüleri Solaris, Gelecekbilim Kongresi, Yıldız Güncesi ve Sahibinin Sesi olmak üzere bilimkurgu türünde başarılı birçok roman ve kısa öykü yazdı. Yıldız Güncesi’nde Lem, fütüristik bir dünya bağlamında Ijon Tichy adlı bir uzay gezgininin maceralarını konu alan bir dizi kısa öykü kaleme aldı. Ijon Tichy karakteri Gelecekbilim Kongresi, Dünya’da Barış gibi eserlerde de yer almaktadır.
En tanınmış eseri olan Solaris, gizemli bir gezegenin iç işleyişini gözler önüne serer. Türler arasında iletişim, kimlik, gerçeklik gibi temalara değinir. Ünlü Sovyet yönetmeni Andrey Tarkovski’nin 1972’de çektiği Solaris filmi sayesinde Stanislaw Lem’e olan ilgi dünya çapında artmıştır.
Kitapları 50’den fazla dile çevrilmiş, 40 milyondan fazla satmıştır. Hem Polonya’da hem de tüm dünyada Lem’in eserleri okurların ilgisini çekmeye devam etmektedir. Kitapları bilimkurguyu derinden etkilemiş; eserleri filmlere ve TV dizilerine ilham kaynağı olmuştur.
Son yıllara kadar Stanislaw Lem’in eserlerini Türkçe okumak hayli sıkıntılı bir konuydu. İletişim Yayınları ve Cem Yayınları’nın bastığı Lem kitaplarının büyük bir kısmının baskısı tükenmiş ve yeni baskıları yapılmamıştı. Ama Alfa Yayınları’nın son yıllardaki bilimkurgu atağıyla Stanislaw Lem’in kitaplarına ulaşmak çok daha kolay bir hal aldı. Alfa Yayınları, Lem’in birçok bilimkurgu eserini bastı ve yeni eserlerini basmaya devam ediyor.
Sonuç
Lem bilimkurgu yazarlığına ek olarak felsefe, gelecekbilim, yapay zekâ, yapay gerçeklik, edebiyat eleştirisi gibi çeşitli konularda yazdığı makalelerle de ünlüdür. Yazıları genellikle bu konularda felsefi bir düşünce deneyi olarak görülebilir.
Stanislaw Lem, tüm zamanların en önemli bilimkurgu yazarlarından biri olmaya devam ediyor. Göz ardı edilemez etkisi çağdaş bilimkurguda hala hissediliyor ve eserleri bugün de geçerliliğini koruyor.
Sitedeki diğer ‘Kimdir Nedir?’ yazılarını okumak için tıklayınız: Kimdir Nedir?
