Araştırmacılar yaraların iyileşmesine, dokuların yenilenmesine ve hatta hastalıkların tedavisine yardımcı olmak için kullanılabilecek insan hücrelerinden yapılan biyolojik robotlar tasarladılar.
Advanced Science dergisinde yayınlanan yeni bir çalışmada anlatıldığı üzere, bu çok hücreli “antrobotlar” kendi başlarına hareket edebildiklerini ve nöronların hasarlı bölgelerinin onarılmasına ve yeniden büyümesine yardımcı olduklarını kanıtladılar.
Şimdiye kadar biyobotlar bu becerileri yalnızca laboratuar ortamında -aslında sadece bir petri kabında- gerçekleştirebildiler, ancak potansiyelleri hiç şüphesiz şaşırtıcı.
Bu çalışma, kurbağa kök hücrelerinden “xenobot” olarak adlandırılan ilk biyolojik robotları geliştiren aynı araştırmacılar tarafından yapılmış.
Şimdi ise aynı şeyi, hatta daha iyisini, normal insan hücreleriyle yapabileceklerini kanıtlayarak kendilerini bir üst seviyeye taşıdılar. Bu araştırma sayesinde doktorlar biyolojik robotları yapmak için hastanın kendi hücrelerini kullanabilir ve vücudun yabancı dokuyu reddetmesi gibi komplikasyonların olasılığını azaltabilir.
Biyolojik Robotlar – Süperbotlar
Tufts Üniversitesi‘nde biyoloji profesörü olan, çalışmanın eş yazarı Michael Levin CNN‘e yaptığı açıklamada, “Ben bunun yaşayan canlıların çok daha genel bir özelliği olduğunu düşünüyorum. Kendi vücut hücrelerimizin sahip olduğu tüm yetkinliklerin farkında değiliz” diye ekledi.
Araştırmacılar, soluk borusundan alınan yetişkin insan hücrelerini kullanarak biyolojik robotları yarattılar. Bu hücreler, kıpırdayan ve yabancı maddeleri iten silya adı verilen tüylü filamentlerle kaplıdır. Daha da önemlisi, organoid adı verilen çok hücreli yapılar oluşturmak için bir araya gelebilirler.
Laboratuvarda araştırmacılar hücreleri, tüyleri dışa bakacak şekilde organoidler oluşturmaya teşvik etti. Bir gün içinde, bu tüylü topaklar tüylerini kullanarak etrafta dolaşmaya, düz çizgiler ve daireler halinde hareket etmeye ve bazen de sadece yerlerinde oturmaya başladılar.
Tufts’ta sentetik biyolog olarak çalışan yazar Gizem Gümüşkaya çalışmayla ilgili yaptığı açıklamada “Antrobotlar laboratuar kabında kendi kendilerine bir araya geliyorlar” dedi. “Xenobot’ların aksine, onlara şekil vermek için cımbız veya neşter gerekmiyor ve embriyo hücreler yerine yetişkin hücreleri – hatta yaşlı hastalardan alınan hücreleri – kullanabiliyoruz” diye ekledi.
Araştırmacılar, tedavi potansiyellerini göstermek için insan nöronlarının 2 boyutlu katmanlarını büyüttüler, yaralar oluşturmak için küçük kesikler açtılar ve yakınlarına antrobotlardan oluşan “superbot” kümeleri yerleştirdiler. Dikkat çekici bir şekilde, herhangi bir ek genetik mühendislik veya programlama olmadan, süper robotlar ilerledi ve nöronların yeniden büyümesine yardımcı oldu.
Buna neyin yol açtığı henüz tam olarak anlaşılabilmiş değil. Ancak Gümüşkaya, potansiyelin çok büyük olduğundan emin. Cansız robotların aksine, “hücreler birbirleriyle iletişim kurabilir ve bu yapıları dinamik olarak oluşturabilir” ve zaten biyolojik işlevleri yerine getirmek üzere programlanmışlardır. Ayrıca, 60 gün içinde güvenli bir şekilde biyolojik olarak bozunurlar.
İçiniz rahat olsun, bu biyolojik robotlar üreyemiyor ve laboratuar dışında hayatta kalamıyor, bu nedenle bilim insanları kontrolsüz bir şekilde yayılma şanslarının olmadığını söylüyorlar – yine de bir gün vücudumuzda hayatta kalacak kadar sağlam olduklarını kanıtlayacaklarını ümit ediyorlar.
Nanorobotların kanseri kolayca yenebildiği, kansersiz bir geleceği hayal eden eğlenceli kısa bilimkurgu öykümü şuradan okuyabilirsiniz: Nene
Sitedeki diğer ‘Kimdir Nedir?’ yazılarını okumak için tıklayınız: Kimdir Nedir?
