Bilimkurgu, temelde bilimsel ilerlemenin ve teknolojik yeniliklerin olası sonuçlarını, etkilerini ve etik sınırlarını keşfeden bir edebi türdür. Ancak bu türün kökenleri, modern bilimin doğuşundan çok daha eskiye, antik dönemlere kadar uzanmaktadır. Gelin birlikte Bilimkurgunun Tarihçesi yazımıza göz atalım.
Antik Dönem
- “Gılgameş Destanı”: MÖ 2100’lere dayanan bu unutulmaz Sümer efsanesi, ölümsüzlük arayışını ve uzak diyarlara yapılan yolculukları anlatır. Bu, erken dönemlerde bile insanların bilinmeyene olan ilgisini göstermektedir.
- Samsatlı Lukianos’tan “Gerçek Bir Hikaye”: MÖ 2. yüzyılda yazılmış bu eser, Ay’a yapılan fantastik bir yolculuğu anlatır ve bilimkurgunun ilk örneklerinden biri olarak kabul edilir.
Rönesans ve Aydınlanma Çağı
- Johannes Kepler’ten “Somnium”: 1634’te yayınlanan bu eser, Ay’a yapılan bir yolculuğu ve orada yaşamı detaylı bir şekilde tasvir eder.
- Voltaire’den “Micromégas”: 1752’de yayınlanan bu kısa hikaye, uzaylı ziyaretçileri ve felsefi spekülasyonları konu alır.
19. Yüzyıl: Bilimkurgunun Altın Çağı
- Mary Shelley’den “Frankenstein”: 1818’de yayınlanan bu roman, bir bilim adamının yeni bir insan ve yaşam yaratma deneyini anlatır. Bu eser, bilimkurgunun gotik ögelerle harmanlandığı bir başyapıttır.
- Jules Verne: 19. yüzyılın sonlarında, Verne’nin eserleri (Örneğin; “Dünya’nın Merkezine Yolculuk”, “20.000 Fersah Mavi Sular Altında”) bilimkurgunun popülerliğini artırdı. Verne, teknolojik ilerlemeleri ve bu ilerlemelerin potansiyel sonuçlarını detaylı bir şekilde ele aldı.
- H.G. Wells: “Zaman Makinesi”, “Dünyalar Savaşı” ve “Dr. Moreau’nun Adası” gibi eserleriyle Wells, bilimkurgunun felsefi ve toplumsal boyutlarına odaklandı.
-
20. Yüzyıl: Bilimkurgunun Yükselişi ve Evrimi
- Pulp Dergiler: 1920’ler ve 1930’lar boyunca, ucuz “pulp” dergileri bilimkurgu hikayeleriyle dolup taştı. Bu dergiler, bilimkurgunun altın çağını başlangıcına sebep oldu.
- Isaac Asimov, Arthur C. Clarke ve Robert A. Heinlein: Bu üç dev yazar, 20. yüzyılın ortalarında bilimkurgunun büyük ustaları olarak kabul edilir. Asimov’un “Vakıf” serisi, Clarke’ın “2001: Bir Uzay Macerası” ve Heinlein’ın “Yıldız Gemisi Askerleri”, bu dönemin önemli eserlerindendir.
- Siberpunk: 1980’lerin sonlarına doğru, William Gibson’ın “Neuromancer” adlı eseriyle başlayan bu alt tür, bilimkurgunun daha karanlık ve teknoloji odaklı bir yönünü ortaya koydu.
-
21. Yüzyıl: Bilimkurgunun Çeşitlenmesi
Modern bilimkurgu, teknolojik ilerlemenin yanı sıra toplumsal ve kültürel konuları da ele alarak daha da çeşitlenmiştir. Televizyon, film ve video oyunlarındaki bilimkurgu temalı eserler, türün popülerliğini ve etkisini artırmaya devam etmektedir.
Sonuç
Bilimkurgu, insanlığın bilinmeyene olan sürekli merakını ve bilimin sınırlarını zorlama arzusunu yansıtan evrensel bir türdür. Bilimkurgunun Tarihçesi zenginleşerek devam ediyor. Tarihsel evrimi, toplumun ve teknolojinin evrimini yansıtarak, bize geçmişteki, şimdiki ve potansiyel gelecekteki düşüncelerimizi gösterir.
Sitedeki diğer ‘Kimdir Nedir?’ yazılarını okumak için tıklayınız: Kimdir Nedir?
