Modern kısa öyküyü başlı başına bir edebiyat türü haline getiren yazarlardan biri olan Anton Çehov, Düello uzun öyküsünü 1891’de Novoye Vremya gazetesinde tefrika halinde yayımladı. Düello eseri ayrıca iki kez sinemaya uyarlandı.
Çehov’un bu kitabı yazma hikayesi de kitabın kendisi kadar ilgi çekici. Çehov’un kardeşi Mihail Çehov’un aktardığına göre, yazar Düello’yu kaleme alırken sık sık zoolog ve yazar Vladimir Wagner’le bir araya gelmiş. Sohbetleri çoğunlukla ‘en güçlünün ayakta kalması’ tezi üzerineymiş.
Çehov, Wagner’le olan tartışmalarını Düello’nun kurgusuna yedirmekle kalmamış, Wagner’den ilham alarak kitabın baş karakterlerinden zoolog Von Koren’i yaratmış. ‘En güçlünün hayatta kalması’ ve ‘doğal seleksiyon’ tezlerini katı, hatta insanlık dışı bir şekilde yorumlayan Von Koren, tartışmalı fikir ve önerileriyle oldukça ilginç bir karakter.
Düello’nun Konusu
Eğitimli, Rus aristokrat Layevski, başkasıyla evli bir kadın olan Nadejda ile Petersburg’dan kaçıp Kafkaslarda, Karadeniz kıyısındaki küçük bir kasabada yaşamaya başlar. Layevski’nin dar bir arkadaş çevresi vardır. Askeri doktor Samoylenko ona hem maddi hem de manevi destek verenlerdendir. Zoolog Von Koren ise Layevski’nin bir türlü yıldızının barışmadığı biridir.
Von Koren ve Layevski birbirinin tam zıddı iki karakterdir. Kitabın ana çerçevesi bu iki karakterin mücadelesidir. Layevski başkasının karısıyla yaşayan, çok içen, lüks yaşayan, sorumluluklarından kaçan, tembel ve kararsız biridir. Von Koren ondan tam anlamıyla nefret eder, hatta bu tür kişilerin toplumu bozduğu için yok edilmesi gerektiğini düşünür.
Nadejda’yı artık sevmeyen ve onu bırakıp kaçmak isteyen Layevski, Samoylenko’dan borç almak ister. Samoylenko yakın çevresinden onun için para toplamaya başlar. Ancak Von Koren Layevski’nin kaçmak için para topladığını duyunca daha da öfkelenir. Bir gün ikili arasındaki çıkan tartışma işi düelloya kadar götürür.
Ancak Layevski ve Von Koren arasındaki düello hiç beklenmeyen bir şekilde bitecek ve Layevski’yi baştan aşağı değiştirecektir. Hem hayata bakışında hem de yaşayış tarzında bu olaydan sonra kökten bir değişime gidecektir Layevski.
Düello ve Çehov’un Ustalığı
Anton Çehov sadece usta bir öykücü değil, ayrıca tiyatro yazarıdır. Tiyatro yazarlığının etkisini öykülerindeki muazzam diyaloglarda görebiliriz. Her bir karakterin diyalogları o kadar kendine özgü ve farklı ki, konuşma tarzından ve kullandığı sözcüklerden kimin konuştuğunu kolayca anlayabiliyoruz.
Düello güçlü karakterleri, başarılı diyalogları, sürükleyici kurgusuyla kesinlikle Çehov’un ustalık eserlerinden biri.
Sitede yer alan diğer incelemeleri okumak için tıklayınız: İnceleme
