Bu yazımızda “Teknoloji bağımlılığı nedir?” sorusuna yanıt vereceğiz. İnsanoğlunun içinde bulunduğu durumlarla mücadele etmek için uygun alet ve araçları üretme bilgisi ve bu üretim sürecini kapsayan bilgiye teknoloji denir. Diğer ismiyle uygulayım bilimi olarak da bilinmektedir. Zamanın da ilerlemesiyle beraber teknoloji kullanımı yaygınlaşmış ve hayatı kolaylaştırmayı amaçlayan teknolojinin yanlış kullanımı bağımlılığa da sebep olmuştur.
Teknoloji Bağımlılığı Nedir?
Teknoloji bağımlılığı, bir kontrol bozukluğudur. Başta sosyal medya, online oyun, online alışveriş uygulamalarına kontrolsüz ve takıntılı şekilde kullanma sebebi olmak üzere kişinin kendini dış dünyadan soyutlaması olarak tasvir edilebilir. Normalde faydalı olabilecek şeyler bağımlılık sebebiyle zararlı hale gelebilir.
Teknoloji Bağımlılığı Sebepleri Nelerdir?
Bağımlılığın sebebi ölçüsüzlük ve eğitimsizliktir. Teknoloji bağımlılığını fizyolojik ve sosyal olarak değerlendirdiğimizde depresyon ve sosyal fobi gibi ruhsal durumların kişideki bağımlılığı arttırdığını söyleyebiliriz. Özellikle kendini dışarıda ifade edemeyen, içine kapanık ve dış dünyadan dışlanmış olan bireylerin bu bağımlılığa sahip olma riskinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Sosyal olarak değerlendirdiğimizde ise çevresinden ya da ebeveynlerden alınan yanlış rol modelliği de bağımlılık sebebidir.
Teknolojinin Zararları Nasıl Önlenir?
Teknoloji bağımlılığından kurtulmak için bireyin kendi uygulayacağı ya da uzman tavsiyesi alabileceği çeşitli yöntemler vardır. Bağımlılığı önlemek için kullanılabilecek yöntemler şunlardır:
Dijital Detoks Uygulamaları: Akıllı telefonlardan indirilebilecek bazı uygulamalar zaman sınırlaması ve verim şemalarıyla beraber teknolojinin kullanımını en aza indirmeyi amaçlamaktadır.
The Forest, Digital Detox, Focus To-Do gibi uygulamalar istenilen zaman aralığı belirlendikten sonra telefon kullanımını engelleyerek kişinin ekran süresini azaltmasında ve ekran yönetimi konusunda bilinçlenmesinde yardımcı olur.
Ebeveyn Kontrolü: Eğitim aileden başlar. Bağımlılığı yenme konusunda da aile, en büyük araçlardan biridir. Bu amaçla ebeveynlerden de örnek bir rol modeli olması beklenir. Teknolojinin kullanımı ile ilgili konulacak belirli kurallar ya da ailenin oluşturacağı sosyal etkinlikler çocukların hem iletişim açısından hem de farkındalığı açısından bu bağımlılığı önleme açısından en etkili stratejilerden birisidir.
Ayrıca güvenli internet kullanımı adına yapılabilecek bazı filtremeler çocukların zararlı içeriklere erişimi engellenir ve daha kontrollü ve bilinçli bir şekilde teknolojiden yararlanılır.
Uzman Yardımı: Bireyin bağımlılık sebebinin psikolojik olması durumunda uzman görüşü alınmalıdır. Sorunları tespit edilmeli, tanımı yapılmalı ve bu kapsamda bir akıl haritası oluşturularak önlemler alınmalıdır.
Farkındalık: Farkındalık ve kişinin kendini bilmesi anahtar kelimedir. Bireyin kendini tanıyarak kendine zaman ayırması, dış dünya ve sanal dünya arasındaki farkı anlaması konusunda gözlerini açar ve bu bağımlılıktan kurtulursa nelerin değişeceği ya da kendisinde ne gibi sorunlara yol açtığı konusunda anlamasını sağlar, bireyi motive eder.
Sitedeki diğer ‘Kimdir Nedir?’ yazılarını okumak için tıklayınız: Kimdir Nedir?
